Erde

Dä Artikel behandlet dr Planet Erde. Für anderi Bedütige vom Wort «Erde» lueg doo.
|D'Erde, ufgnumme vu Apollo 17 im Dezember 1972
D’Erde, ufgnumme vu Apollo 17 im Dezember 1972
Eigeschafte vum Orbit
Aphel 152,1 Mio. km
1,017 AE
Grossi Bahnhalbax 149,6 Mio. km
1 AE
Perihel 147,1 Mio. km
0,983 AE
numerischi Exzentrizität 0,0167
Bahnumfang 939,9 Mio. km
Siderischi Periode 365 d 6 h 9 min 9,54 s
(365,256 Däg)
tropischi Periode 365 d 5 h 48 min 45,46 s
(365,242 Däg = 1 Johr)
Ø Orbitalgschwindigkeit 29,783 km/s
Physikalischi Eigeschafte
Äquator-Durmesser 12.756,274 km
Pol-Durmesser 12.713,504 km
Middlere-Durmesser 12.745,591 km
Äquatorumfang 40.076,004 km
Polumfang 40.018,638 km
Middler Umfang 40.041,455 km
Volumen 1 083 206 246 123 km3
Oberflächeinhalt 510 065 284,702 km2
Masse 5,9736 × 1024 kg
Middleri Dichti 5,515 g/cm3
Ø Fallbeschlünigig 9,80665 m/s2
siderischi Periode 23 h 56 min 4,09 s
synodischi Periode
(Middelwert iber 1 Johr)
24 h 00 min 0 s
(= 1 Dag)
Rotationsgschwindigkeit
am Äquator
465,12 m/s
Neigig vu dr Drillax 23° 26' 21,5"
(23,44°)
geometrischi Albedo 0,367
Fluchtgschwindigkeit 11,186 km/s
Temperatur
an dr Oberflächi
Min Mittel Max
183 K 288 K 331 K
-90 °C 15 °C 58 °C
Sunneistrahlig 1,5 x 1018 kWh / Jahr
1,4 kW/m² (im Weltruum)
ca. 1,0 kW/m² (bi 90°
Istrahlwinkel an dr Oberflächi)
Energiverbruch vu dr Mensche
Primärenergi 1,0 x 1014 kWh / Jahr
Zämmensetzig vu dr Erde (Gew.-%)
Sürstoff (O) 32,44
Iise (Fe) 28,18
Silicium (Si) 17,22
Magnesium (Mg) 15,87
Calcium (Ca) 1,61
Nickel (Ni) 1,61
Aluminium (Al) 1,51
Schwäfel (S) 0,70
Chrom (Cr) 0,43
Mangan (Mn) 0,26
Natrium (Na) 0,25
Phosphor (P) 0,12
Kobalt (Co) 0,09
Titan (Ti) 0,07
Kalium (K) 0,02
Sustigi Date
Azahl vu dr Mönd 1

D'Erde (astronomischs Sümbool: 🜨; vo urgerm. *erþō f.; altgriechἔρα, éra; lat. terra) isch dr Planet, wo mir läbe. Se isch dr einzig Ort im Universum, wo Läbe bekannt un noochgewiise isch – zemindescht im irdische (intelligente) Läbe bekannt. Weje´m Wàssr, wie de greescht Teil vun d´Obrflächi bedeckt, nannt m’r se öi de blöi Planet.

D’Erde isch vu dr Sunne us gsähe dr dritte Planet in ihrem (unserem) Sunnesystem. Se isch dr fümftgrösst Planet drvo un dr gröscht, wo kei Gasriis isch, sundern in dr Hauptsach us Felse un Metalle bestoht. Sonigi Himmelschörper werre au als terrestrisch oder erdähnlich bezeichnet. Dr Erde het vu allene bekannte Himmelschörper iber 500 km Durchmesser im Sunnesystem die höchst middler Dichti.

D’Erde het numme ei Mond. (Mo, Erdmo), wo sie umchreist. D’Masse vum Mo isch mit 1/81 vu dr Erdmasse rächt hoch. Dorum isch dert au 80 % vom Drillimpuls vum Erde-Mo-System konzentriert. S’Erde-Mo-System wird oft au als Doppelplanetesystem bezeichnet.

Si isch ugfähr 4,55 Milliarde Johre alt un isch vermuetlich us dr Protoerde entstande, noochdem sälli vum e guet marsgrosse andere Protoplanet troffe worre isch. Us sällere Verschmelzig sin no die hüttig Erde wie au dr Erdmo enstande. (Lueg au: Entstehig vum Erdmo).

Dr „bekannte intrgalaktisch Reisefüehrer“ The Hitch Hiker's Guide to the Galaxy bezeichnet d'Erde als gröschtedeils harmlos.


Developed by StudentB